Prilikom penjanja postoji više načina i sistema za osiguravanje.
Prilikom penjanja postoji više načina i sistema za osiguravanje.
Prema tipu sistema za osiguravanje i vrsti napredovanja, razlikujemo dva sistema penjanja – penjanje sa sidrištem na vrhu, tzv. „top roping“ i sistem penjanja na vođenje, tzv. „liding“.
Prvi od ova dva podrazumijeva da je smjer već postavljen i da se sidrište nalazi na vrhu smjera, ovaj sistem se primjenjuje na treninzima.
Drugi sistem jeste penjanje na vođenje, odnosno penjanje sa pratećim užetom, u ovom slučaju sidrište nije fiksirano na vrhu, već penjač prikopčava uže u međusidrišta na stijeni, u komplete. Jedini priznati način penjanja jeste penjanje na vođenje.
Pored ova dva sistema postoji i drugih vrsta penjanja. Treba napomenuti da se sistemi sa užetom na vrhu ili sistemi sa vođenjem koriste kod ispenjavanja visokih težinskih smjeri, kao i kod brzinskog penjanja.
Pored penjanja sa osiguranjem, postoji i sistem ispenjavanja niskih smjerova, visine do šest metara, bez osiguranja, ali sa obezbijeđenom mekom podlogom ili osobom koja bi se našla iz penjača da ga usmjeri pri padu i pridrži. Ovakav način penjanja naziva se boldering, i često se predstavlja kao forma ispenjavanja niskih stijena velike težine.
Pored ovih sistema postoji i tzv. „prečkanje“, penjanje niskih dugačkih (širokih) stijena na maloj visini do tri metra. Ovaj vid penjanja se koristi kao trenažni sistem, gdje se na velikoj dužini „smjera“, koji u ovom slučaju ima orjentaciju lijevo desno, postiže uvećanje snage, kondicije i sposobnosti prebacivanja tijela iz jednog ravnotežnog položaja u drugi.
U posljednja dva slučaja, potrebno je da penjač obezbijedi osiguravaoca, ali u funkciji osobe koja će samo pratiti pokrete i naći se u slučaju pada, da pridrži glavu i trup penjača, tako da ne dođe do udarca potiljkom u tlo. Ova osoba se u penjačkoj terminologiji zove „spoter“ i ima funkciju „spotiranja“, odnosno podrške.
Pored težinskih sistema penjanja, postoje i brzinski sistemi, koji su nešto lakši, a gdje se za cilj postavlja što brži dolazak do vrha smjeri, u ovim slučajevima koristi se sistem osiguravanja sa užetom na vrhu.
Strogo se zabranjuje ispenjavanje smjeri bez osiguranja, ako je visina smjera viša od šest metara.