Univerzalno priznat kao jedan od najvećih alpinista svih vremena, Jozef Kukuczka možda je najpoznatiji po tome što je postao drugi čovjek na svijetu koji se popeo na svih 14 osamhiljadaša.
Univerzalno priznat kao jedan od najvećih alpinista svih vremena, Jozef Kukuczka možda je najpoznatiji po tome što je postao drugi čovjek na svijetu koji se popeo na svih 14 osamhiljadaša.
To je postigao 18. septembra 1987. godine, samo jedanaest mjeseci posle Rajnholda Mesnera i, uprkos očiglednim ekonomskim teškoćama koje je Poljska trpjela pod komunističkom vlašću, taj poduhvat je ostvario za manje od 8 godina. Kukuzckino nasleđe se ipak ne može naći u ogromnoj količini ruta, brzini njegovih uspona i čuvenom priznanju „Himalajska kruna“, već u netaknutom kvalitetu njegovih uspona.
Njegovi ciljevi i stil je ono što je istinski odlikovalo “Jureka”, kako su ga drugovi zvali. Zaista, dok se penjao na svih 14 najviših planina na svijetu, uspostavio je deset novih ruta, od kojih su skoro sve u alpinističkom stilu. Samo na Everestu je koristio dodatni kiseonik, dok se na netaknutom grebenu Makalua penjao solo. Štaviše, četiri od ovih himalajskih divova penjali su se zimi, a tri od njih su bila istorijski prvi zimski usponi: Dhaulagiri 21. januara 1985. sa Andžejem Čokom, Kančendžunga 11. januara 1986. sa Kšištofom Vieličkim i Anapurna I 1983. februara. Vrijedi napomenuti da je njegov četvrti zimski gigant, Čo Oju, popet 15. februara 1985., odmah posle Dhaulagirija, dakle, samo 7 dana nakon što je Kukuzcka stigao do baznog kampa Čo Oju i samo tri dana nakon istorijskog prvog zimskog uspona koji je izveo Poljak.
Rođen u Katovicama u Poljskoj 1948. godine, Kukuczka je počeo da se penje sa 17 godina. Brzo je napredovao od lokalnih Tatri do Alpa, zatim Aljaske i Himalaja. Njegova fizička snaga, hrabrost, ambicija i sposobnost čini li su ga dijelom elitne grupe poljskih himalajskih planinara, zajedno sa drugim velikanima kao što su Vojčeh Kurtika, Vanda Rutkijević i Kšištof Vielicki.
U mnogim aspektima Kukuczkino remek-djelo je bila njegova nova ruta na veličanstvenoj južnoj stijeni K2 1986. godine, penjanom u alpinističkom stilu nakon što je izdržao ogromne teškoće. Sam Kukuczka je ovo opisao kao najteži uspon koji je ikada izveo na visini, a njihov uspjeh je uzdigao granice himalajskog alpinizma na nove visine.
Nakon što je 1987. završio „Himalajsku brojanicu“ kako ju je Kukuczka nazvao, za koju je u Poljskoj proglašen za čoveka godine, Kukuczka nije ostao na lovorikama i uživao u hvalama. Sasvim suprotno. Godine 1988. vratio se na Himalaje gde je, sa Arturom Hajerom, uspostavio novu rutu prema južnoj stijeni i istočnom grebenu Anapurne I.
Njegovo glavno interesovanje, međutim, ležalo je u neispenjanoj južnoj steni Lhotsea, izazovu koji su mnogi opisali kao nemoguć i poslednji veliki problem Himalaja. Godine 1989. ponovo se vratio u Nepal, ovog puta sa Rišardom Pavlovskim. Posle mjeseci lošeg vremena, stigao je dugo očekivani vremenski prozor i njih dvojica su brzo napredovali uz planinu. Napravili su bivak na oko 8200 m i nastavili rano sjutradan po savršenom vremenu ka vrhu udaljenom samo nekoliko stotina metara. Kukuczka se zavezao za konopac od 7 mm i preuzeo vođstvo, ali je u jednom trenutku, ujutro 24. oktobra 1989. izgubio oslonac. Konopac je pukao i Kukuczka je pao u smrt. Pavlovski je, oslanjajući se na svoje prethodno penjačko iskustvo, nekako uspio da se sam spusti sa visine od 8000 metara. Tijelo 41-godišnjeg Kukuczke, jednog od najvećih alpinista svih vremena, nikada nije pronađeno.